AIRCO

 

In principe kunnen in alle Mazda’s airco’s ingebouwd worden. Sterker nog, voor zover bekend zijn alle Mazda’s ontwikkeld met aircosystemen alleen er zijn meer dan een dozijn types die in Nederland niet leverbaar zijn geweest met airco.

We weten allemaal dat een airconditioneringssysteem tijdens de zomermaanden zorgt dat het koeler wordt in de auto. ’s Winters en zeker met regenweer zoals de laatste paar weken het geval is geweest, verdrijft de airco het vochtaanslag van onze ruiten. Wanneer je met natte kleding in de auto gaat zitten en je zet de kachel aan dan verdampt het water tegen een koud oppervlak. Bij onze ruiten zien we dat het eerst, het minst plezante! Door droge lucht (min of meer gelijk aan de buiten temperatuur) tegen de ruiten aan te blazen ontstaat er dus geen damp. Heb je het dan koud in de auto? Ja, in principe wel. Wanneer je bijv. een GD type Mazda hebt (het type tussen 1987 – 1991) dan kun je de kachel erbij aanzetten om het zo toch behaaglijk te krijgen. De lucht uit de airco is per definitie droog, je verwarmt het alleen maar.
Je kan natuurlijk ook de kachel hoog zetten en een raam open zodat het vocht uit de auto verdampt. Duurt alleen een heel veel stukje langer.
Bij een Climate Controle regelt het aircosysteem de temperatuur terug naar 5 graden en door middel van sensoren zet het de kachel op de gewenste temperatuur.

Waaruit bestaat een airco?

Een verdamper:     (die zit dan onder ons handschoenenkastje waar nu een zwarte luchtbuis zit en waar je dus ook een pollenfilter in kunt plaatsen – alle lucht van voor wordt dan gefilterd en uitlaatgassen zijn je niet
meer zo tot last.)
De verdamper zorgt voor afgekoelde droge lucht en de ventilator blaast deze in het ventilatiesysteem. Wanneer de aanjager niet aanstaat, werkt de airco niet (beveiliging).

Slangen:                  Er lopen 2 aluminium buizen. Eén vanaf de compressor naar de condensor en één van de droger naar de verdamper, dat is de persslang. Van de verdamper komt een dunne leiding naar de compressor, dit is de zuigslang en heeft een lage druk. Zij moeten maximaal een belastingsdruk aankunnen van ongeveer 10 bar (4x autobandspanning).

Droger:                     De droger ziet eruit als een flinke peperbus en zit vol droogkorrels. De droger filtert het vuil, metaaldeeltjes, etc. uit het koelsysteem en voert de gedroogde koelmiddelvloeistof naar de compressor. Deze moet, bij regelmatig gebruik, maximaal om de 2 jaar of 60.000 km worden vervangen. De korrels verzadigen namelijk en dan heeft de airco niet meer die werking om het bovengenoemde resultaat te behalen.

Compressor:          Deze compressor perst het gas samen en pompt het door de verdamper. Na de verdamper wordt het gas aangezogen door de compressor. Het heeft dus eigenlijk een dubbele werking.

Condensor:            Een soort radiateur voor het aircosysteem. Deze kan een veel hogere druk aan dan de normale radiateur en wordt ook voor de normale radiateur geplaatst. Hier wordt het gas weer afgekoeld, het krimpt dan zogenaamd en daarmee wordt ook de druk weer minder.

Ventilator:               Tijdens het gebruik van de airco vindt er flinke warmte ontwikkeling plaats. Wanneer de auto stilstaat moet het blijven koelen. Daarvoor wordt er een extra vin geplaatst die onmiddellijk aangaat bij het inschakelen van het systeem. Een relais regelt dat hij spanning krijgt.

Mazda heeft een prima systeem. Het koelt tot 5 graden en met de eco-stand kom je op 15 graden. Natuurlijk kun je altijd de kachel erbij aandoen. De verwarmingselementen zitten na het koelsysteem. Een nadeel kan wel eens zijn dat door vochtontwikkelingen in je koelsysteem je regelweerstand bij de ventilator kapot gaat. In plaats van 4 standen heb je er opeens drie of twee. Je zou bij HJ kunnen aankloppen voor een oplossing, hij is nogal goed in die dingen. Verder is het belangrijk dat je het systeem om de 2 jaar laat nakijken.

Om wat verder in deze materie te duiken ben ik naar het Eindhovense Radiateuren Fabriek gegaan. Dit zijn dus echte beroeps, professionals. Ze hebben van het werk hun hobby gemaakt, zijn netjes met hun prijzen, adviseren, controleren en geven een prima service! Fantastisch, wat die lui allemaal kunnen. Via een kennis (Johan Middel van Dassen, elders in dit blad) heb ik toestemming gekregen om daar met één van de eigenaars een hele middag mee te mogen lopen.
Het bedrijf is van vader op zoon gegaan, de eigenaren Henk en Ad Dijk hebben hier een dijk van een bedrijf opgezet en zoon Henk jr. draait de airco afdeling samen met een tal van medewerkers. Henk werkt al 16 jaar in deze branche. Zijn vader en broer doen het al sinds heugenis, 49 jaar dus! Henk en collega’s hebben al heel wat airco’s ingebouwd en problemen  ermee opgelost. 16 jaar aan airco-ervaring? Nee, dan kun je niets??  Op mijn vraag of hij een interview wilde laten afnemen over zijn werk was hij ook heel open. Mensen die interesse tonen in zijn vakgebied en die echt iets willen leren, daar staat hij altijd voor klaar. Nu ben ik dus aan de beurt.

Hoi Henk. Hier ben ik dan. We hadden vandaag een afspraak en je zou mij het een en ander vertellen over airco’s. Ik heb een blaadje gemaakt met vragen; ja ja, zoiets moet je toch wel voorbereiden.

Mijn vragen:

-     Kan ik airco’s overbouwen?

Ja, in principe wel alleen, om teleurstellingen te voorkomen, adviseren wij het niet te doen. Leidingen kunnen poreus worden, dat geldt ook voor de condensor. Soms is de pomp wat uitgedroogd en na een paar maanden kan de lager het begeven. Bouw het dan allemaal maar weer op en af. Veel kan er getest worden maar we kunnen hier dus geen garantie op afleggen. Ja, dat leek mij ook wel duidelijk.

   

-     Hoe weet ik of een droger nog goed is?

Dat weet je nooit zeker, alleen als hij er in zit en we meten de vochtigheid. Het beste is deze sowieso te vervangen. Dat doen we ook na 2 jaar. Niet moeilijk doen, op = op!

     -     Kan ik een verdamper testen?

Nee, zelf kun je ‘m niet testen. Wij hebben hier een tool ontwikkeld zodat we ´m kunnen afpersen. Dat gebeurt met stikstof en druk van ongeveer 10 bar. Ook hiervoor geldt bij overbouwen enig risico. We kunnen het hele systeem ook reinigen. Door middel van een fluor toevoeging kunnen we met een lamp en speciale bril zien waar het lekt. Lekt het nergens onder de kap dan is het de verdamper. Wel vervelend want alles is dan al wel ingebouwd.

-     Maakt het wat uit of de vin achter of voor de condensor zit?

Ja zeker, de vin achter de radiateur moet afzuigen, de vin ervoor moet blazen. Je kan een vin voor de radiateur ook niet erachter plaatsen omdat deze vin anders gevormd is.

Beter is het nieuwe systeem van Mazda waar de vin achter de radiateur zit. Wanneer de vin ervoor zit houdt het hart van de vin de rij-koeling tegen. Op die plaats kan nooit gekoeld worden. Wanneer het er achter zit wordt de totale oppervlakte van de radiateur en dus ook van de condensor gebruikt. Beter dus.

 

 

-     Is het zo dat je na het inbouwen van airco’s eerst de airco een week moet laten werken?

Nee, dat is een fabel. Dat je ´m de komende weken regelmatig na inbouwen moet gebruiken is gewoon een test of alles naar wens is. Doe je met alle apparaten die je koopt.

-     Wat gaat er het eerst kapot aan een airco?

Afhankelijk van leeftijd en onderhoud, we krijgen kapotte pompen maar ook condensors. Leidingen en verdampers komen niet zo vaak voor, maar airco’s ouder dan 15 jaar krijgen wij niet vaak meer. Een kapotte verdamper, droger of condensor kun je niet meer maken, da´s gewoon weggooien. Al zou je een middel vinden dan springt het wel weer op een andere plaats kapot. Het heeft totaal geen zin.

   

-     Heb je verschillende soorten airco’s?

Nogal! Airco’s in bussen en koelwagens, personen auto’s, grondverzetmachines, tractoren.

-     Hoe zit dat met die CFK-rommel?

Oude type airco’s van voor 1990 hadden een CFK houdend gas, de R12 maar dat mag nu niet meer. Nu werken we met een ander type gas, de R134A. Dit is een ander type middel en kan niet zomaar in alle systemen. Je airco moet er wel geschikt voor zijn.
Omdat wij dagelijks met systemen werken, ontwikkelen we zelf testbanken en testapparatuur (ook voor bijv. lesmateriaal bij Inovan). Natuurlijk hebben we ook lopen zoeken naar een systeem om nieuw gas in oude systemen te mogen gebruiken.
Dit retrofitten, zoals wij dat noemen, bespaart de klant veel geld en hobbyisten kunnen alsnog een airco in hun auto bouwen zonder veel bij te moeten betalen.

-     Kun je aircosystemen mixen?

In principe wel maar dan hebben we liever dat je het hele spul mee neemt en het door ons laat nakijken. Die paar knaken besparen je heel wat ellende, geloof me maar.

-     Kun je een airco ombouwen? Kan men dit thuis zelf?

Ja, alleen de rubberen ringetjes tussen de leidingen moeten wel nieuw en in olie zijn gesmeerd voordat je ze inschroeft. Nadeel is wel dat de boel weer uit elkaar moet omdat de droger meestal vernieuwd moet worden. Maar je kan ook hier een droger los kopen. Het beste is nog altijd om alles even te laten controleren voordat je er aan begint.

-     Mag men thuis zelf airco’s ombouwen?

Ja hoor, zoveel als je maar wilt.

-     Wat kost gemiddeld een airco met inbouw?

Dat varieert enorm, voor Mazda GD? Weet ik zo niet, dat moet ik opzoeken.

-     Moet er olie in?

Ja, een beetje om de compressor gangbaar te houden. Het zijn allemaal kleine zuigertjes die gesmeerd moeten blijven. De gegevens staan op de compressor en als dit niet zo is vraag het na want als het droog en vast loopt, het is zonde van al het werk om maar niet te spreken van de extra kosten die je er mee krijgt.

Het verhaal gaat dat je in België onderstaande oude airco´s nog wel kunt vullen. De Belgische wetgeving is nog veel strenger dan in Nederland. Daarbij wordt ook nog eens op 90 procent van de illegale plaatsen een surrogaatmiddel gebruikt dat echt niet aan te raden is. Om ons zelf heel wat te kunnen besparen hebben we dat retrofitten ontwikkeld. De klant heeft hier veel profijt van. Het bespaart kosten en tijd.

Tijdens het interview bouwt Henk mijn airco om van R12 naar R134A omdat ik dus nog zo´n oud CFK-houdend systeem had. Nadien moest het afgeperst worden met stikstof om te controleren of het wel luchtdicht was. Koelmiddelvloeistof erop en het feest was klaar. Flinke klus overigens. Voor clubleden rekent hij een prachtige prijs.
Mocht je nog advies willen hebben, laat mij het even weten dan kan ik de eerste simpele vragen wel beantwoorden. Mocht ik het niet weten dan merkt hij het wel.

Henk is geen liefhebber van 2de hands systemen omdat je nooit weet wat je in huis haalt. Daarnaast moet het ook allemaal maar eens werken als het in elkaar zit. Dan komt daar ook de reparatiekosten nog eens bij. Origineel met eco van Mazda kostte toen al over de 1600,- euro. Je kan je natuurlijk altijd afvragen of je 500,- euro kompleet te veel vindt en of het de moeite waard is. Bij mij werkt hij weer prima en ik dank Henk voor zijn tijd, inzet en kwaliteit.

Mocht je iets meer willen weten over dit bedrijf dan kun je mij altijd bellen of schrijf even naar:
info@mazda626.nl